24 czerwca 1943r. w ruinach warszawskiego getta Niemcy zamordowali około 220 więźniów Pawiaka.

 

24 czerwca 1943r. w ruinach warszawskiego getta Niemcy zamordowali około 220 więźniów Pawiaka.

Doktor Hahn mówił mniej więcej tak: „Skorzystajmy z Grossaktion dla wykańczania również Polaków. W getcie zginęło i będzie nadal ginęło bardzo wielu Żydów. Wszędzie poniewierają się tam trupy, więc gdy dojdzie do tego jeszcze kilka tysięcy Polaków, to i tak nikt niczego nie będzie mógł sprawdzić” – relacja Jürgena Stroopa

Pierwsza egzekucja więźniów Pawiaka przeprowadzona w ruinach getta warszawskiego miała miejsce w dniu 7 maja 1943, a więc jeszcze przed zakończeniem powstania w getcie. W bramie kamienicy przy ulicy Dzielnej 21 zamordowano wówczas 94 osoby. Od końca maja 1943 egzekucje na terenie dawnej „żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej” odbywały się już niemal codziennie. Niemcy niemal zupełnie zrezygnowali odtąd z rozstrzeliwania skazańców w podwarszawskich lasach oraz znacząco ograniczyli wywózki więźniów Pawiaka (oraz pozostałych warszawskich więzień i aresztów) do obozów koncentracyjnych. Zamiast tego polscy więźniowie polityczni byli pospiesznie i masowo mordowani w ruinach getta – często po zaledwie kilku- lub kilkunastodniowym śledztwie lub w ogóle bez śledztwa. W ruinach getta niemal codziennie miały też miejsce egzekucje kilku lub kilkunastu Żydów ujętych przez Niemców po „aryjskiej stronie”, jak również Polaków, którzy ich przechowywali. Personalia tych ofiar w większości wypadków nie zostały nigdy ustalone, gdyż schwytanych Żydów nie wpisywano w ogóle do ewidencji Pawiaka. Zamiast tego po kilku godzinach, a najwyżej po kilku dniach pobytu w celach śmierci na oddziale VIII byli oni rozstrzeliwani na terenie getta. Nierzadko ginęły wówczas całe rodziny, łącznie z kobietami i dziećmi które pomagały Żydom.

Zwłoki pomordowanych palono – najczęściej na terenie posesji przy ulicach Gęsiej 45 i Pawiej 27 lub w obrębie obozu KL Warschau (na stosach zbudowanych z drewnianych części zburzonych domów lub w tamtejszym krematorium). Paleniem zwłok zajmowały się komanda roboczezłożone z Żydów – więźniów obozu.

Zdj Ruiny domu przy ul. Dzielnej 27. W latach 1943–1944 zamordowano w tym miejscu tysiące Polaków - więźniów Pawiaka. 

#Polishholokaust #GermanDeathCamps #StratyWojenne #NiemieckieZbrodnie #DeutscheVerbrechen #GermanCrimes #WW2 #WorldWarTwo #ReparationsForPoland