Strony

sobota, 16 lipca 2022

17 lipca 1862 roku w Pieczyskach urodził się Czesław Tański nazywany - "Ojciec polskiego lotnictwa" (zm.24 lutego 1942 w Olszance) – polski artysta malarz, wynalazca, konstruktor lotniczy, pionier szybownictwa i popularyzator lotnictwa w Polsce.

 


17 lipca 1862 roku w Pieczyskach urodził się Czesław Tański nazywany - "Ojciec polskiego lotnictwa" (zm.24 lutego 1942 w Olszance) – polski artysta malarz, wynalazca, konstruktor lotniczy, pionier szybownictwa i popularyzator lotnictwa w Polsce.


Urodził się w majątku Pieczyska w zubożałej rodzinie ziemiańskiej, ze związku Adama oraz Celiny z Żołdowiczów. Dokładna data urodzenia nie jest znana, istnieją nawet rozbieżności co do roku urodzenia (oprócz 1862 r. podaje się także lata 1861 i 1863 r.). Jego ojciec brał udział w Powstaniu Styczniowym; więziony i gnębiony kontrybucjami, podupadł materialnie. Czesław Tański był ojcem inżyniera Tadeusza Tańskiego. Miał brata Maurycego ur. 1858 oraz siostrę Marię Helenę ur. 1861. 


W 1892 roku Czesław Tański znalazł się w Moskwie, gdzie urodził się jego syn Tadeusz Tański. Gdy dowiedział się o urodzeniu dziecka wrócił do Polski. W 1898 roku Tański mieszkał w Janowie Podlaskim, skąd wyjechał do Warszawy. Tam wraz z prekursorem polskiej literatury fantastyczno- naukowej Władysławem Umińskim, Władysławem Kocenty-Zielińskim oraz Julianem Łukawskim założył w tym roku "Kółko Awiatyczne".


W 1901 roku wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował studia malarskie w Akademii Sztuk Pięknych Juliena, zdobywając parę odznaczeń i nagród za swoje prace. W późniejszych latach znalazł syna Tadeusza Tańskiego w Paryżu, którego wcześniej zostawił z żoną. 


Zainteresowanie sztuką zaszczepiła mu prawdopodobnie matka Celina, która była uczennicą malarza Aleksandra Lessera. Przyszły malarz kształcił się w Szkole Rysunków założonej przez Wojciecha Gersona oraz Aleksandra Kamińskiego w Warszawie. Po jej ukończeniu otrzymał stypendium artystyczne im. Korwina-Szymanowskiego i w roku 1882 wyjechał na dalsze studia do Akademii Sztuk Pięknych w Monachium (Malschule: od 8 II 1882 r.). 

Malował przeważnie akwarele: pejzaże, sceny rodzajowe, batalistyczne, portrety, akty.


Pasją życia Czesława Tańskiego stało się lotnictwo. Od 1893 zajmował się budową udanych modeli latających o napędzie gumowym. Pod wpływem wiadomości o próbach z szybowcem Otto Lilienthala, w 1895 zbudował własny szybowiec o 7 m² powierzchni skrzydeł oraz masie 18 kilogramów, który nazywał "Lotnią". Szybowiec ten konstruktor później udoskonalał. 

 

W czerwcu 1896 roku w miejscowości Wygoda koło Janowa Podlaskiego dokonał na nim kilku skoków długości 20-40 metrów, początkowo startując pod wiatr z rusztowania o wysokości kilku metrów, a następnie biegnąc z "Lotnią" pod wiatr. Kontrowersje wśród badaczy wywołuje informacja, że udało mu się wykonać 30-metrowy lot z płaskiego terenu, który miał być pierwszym w historii szybownictwa wzlotem tego typu! 

Uważana jest ona za przesadzoną z uwagi na ograniczenia wynikające z konstrukcji lotni (według Andrzeja Glassa). "Lotnia" została później przekazana do Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, gdzie uległa zniszczeniu podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku. 


Przeprowadzone przez Tańskiego próby wzlotów były pierwszymi próbami tego rodzaju w Polsce. 


W latach 1905-1907 Tański zainteresował się śmigłowcami. Po udanych próbach z modelami, w 1907 zbudował prototyp śmigłowca (nazwanego "śrubowcem"), o dwóch przeciwbieżnych dwułopatowych wirnikach napędzanych siłą mięśni za pomocą korby. Nieudane próby z 1908 wykazały, że siła mięśni jest niewystarczająca do podniesienia go w powietrze. 

W 1909 Tański zamontował na swoim śmigłowcu dwucylindrowy silnik spalinowy Anzani o mocy 2,5 KM. Z powodu braku chłodzenia i małej mocy silnik przegrzewał się, a uniesienie człowieka wciąż nie było możliwe. Śmigłowiec ten nie miał ponadto przyrządów sterowniczych. Po tym niepowodzeniu Tański zaprzestał prób ze śmigłowcem, który w 1934 został również przekazany do zbiorów Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie i tam uległ zniszczeniu podczas Powstania Warszawskiego, kiedy muzeum spłonęło. 


W 1957 Aeroklub Polski ustanowił medal im. Czesława Tańskiego, przyznawany za najwybitniejsze osiągnięcia w szybownictwie w Polsce. 


Grób Czesława Tańskiego znajduje się w Puszczy Mariańskiej (między Żyrardowem a Skierniewicami), gdzie jest patronem miejscowego liceum. 


Cześć Jego Pamięci!

Post Historia Wczoraj i dziś.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

#PolishHolokaust