W nocy z 6 na 7 lipca 1866 roku, 5 tysięcy kilometrów na wschód od Ojczyzny, grupa powstańców styczniowych zesłanych nad Bajkał do prac katorżniczych wznieciła bunt wśród więźniów, rozbroiła straże i próbowała wywalczyć sobie drogę ucieczki do Mongolii.

 

W nocy z 6 na 7 lipca 1866 roku, 5 tysięcy kilometrów na wschód od Ojczyzny, grupa powstańców styczniowych zesłanych nad Bajkał do prac katorżniczych wznieciła bunt wśród więźniów, rozbroiła straże i próbowała wywalczyć sobie drogę ucieczki do Mongolii.

Przeciwko niespełna sześciuset powstańcom Rosjanie zmobilizowali kilka tysięcy żołnierzy. Nad rzeką Miszychą doszło do starcia, w którym Polacy zostali pokonani i rozpoczęli ucieczkę. Ale tylko jednej, niewielkiej grupie udało się dotrzeć do granicy mongolskiej. Czterej przywódcy powstania (Gustaw Szaramowicz, Narcyz Celiński, Władysław Kotkowski i Jakub Raynert) zostali powieszeni. Pozostałym uczestnikom powstania zaostrzono kary.

Paradoksem tego zdarzenia było to, że oddziałami tłumiącymi powstanie dowodził Polak w służbie carskiej, gen. Bolesław Kukiel, szef sztabu Wschodniosyberyjskiego Okręgu Wojskowego, który wcześniej bardzo pomagał polskim zesłańcom i katorżnikom. Wielu z nich, na wieść o wybuchu powstania, reagowało zdumieniem. Były powstaniec styczniowy Apolinary Świętorzecki był tą informacją wręcz wstrząśnięty: Uderzony tem byłem jak gromem […]. Garstka nieszczęśliwych porwała się z motyką na słońce! I znów nowe ofiary! Nowa krew! Zamałoż jej w kraju wylano!

Na wystawie stałej Muzeum Pamięci Sybiru prezentujemy reprodukcje fotografii z książki Alojzego Wanczury pt. „Powstanie syberyjskiego Legionu Wolnych Polaków nad Bajkałem w roku 1866”, wydanej w 1932 roku we Lwowie.

...

Projekt „Wykonanie wystawy stałej i zakup wyposażenia na potrzeby Muzeum Pamięci Sybiru” realizowany w ramach działania 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury VIII osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020, Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Zrealizowano ze środków budżetu Miasta Białegostoku.

Fot. Krzyż nad brzegiem Bajkału upamiętniający bitwę pod Miszychą podczas Powstania Zabajkalskiego, https://en.wikipedia.org/

Post Muzeum Sybiru. 

#MPS #Sybir #Białystok #Historia