30 października 1918 roku Rada Narodowa w Cieszynie proklamowała przynależność Księstwa Cieszyńskiego do Polski. Tego też dnia władzę austriacką obalono również w Tarnowie... Odradzała się Najjaśniejsza Rzeczypospolita.

 

30 października 1918 roku Rada Narodowa w Cieszynie proklamowała przynależność Księstwa Cieszyńskiego do Polski. Tego też dnia władzę austriacką obalono również w Tarnowie... 

Odradzała się Najjaśniejsza Rzeczypospolita.   

Powstała 19 października 1918 roku w Cieszynie Rada Narodowa m.in. z inicjatywy Józefa Kiedronia. Do Prezydium RNKC wybrano Józefa Londzina, Jana Michejdę, Tadeusza Regera. Naczelnikiem Wydziału Górniczo-Przemysłowego był natomiast Jerzy Wojnar. Zadaniem RNKC było przejęcie władzy w Księstwie Cieszyńskim po rozpadzie Austro-Węgier i włączenie Śląska Cieszyńskiego w granice tworzącego się Państwa Polskiego. 

Była pierwszym formalnym rządem na ziemiach polskich w procesie odradzania się Rzeczypospolitej. 

W nocy z 31 października na 1 listopada 1918 roku, za pomocą żołnierzy polskich służących w cieszyńskim garnizonie armii austriackiej, dokonała bezkrwawego rozbrojenia żołnierzy austriackich oraz likwidacji austriackiej administracji w Cieszynie, tym samym przejmując władzę na terenie Śląska Cieszyńskiego, a dokładnie nad powiatami bielskim, cieszyńskim oraz frysztackim, w którym władzę próbowali przejąć również Czesi. Niemieckie władze samorządowe początkowo często opierały się przejęciu władzy przez Polaków. W Bielsku ogłoszono konkurencyjną Niemiecką Partyjną Radę Ludową (Der deutsche Volksrat der Parteien), dążącą do przyłączenia tych ziem do Niemieckiej Austrii, podobne nastroje panowały w Cieszynie, Skoczowie, Strumieniu i niektórych gminach ślązakowskich (zdarzenia te opisuje Gustaw Morcinek, uczestnik tamtych wydarzeń w opowiadaniu "Noc Listopadowa"). 

.

5 listopada 1918 RNKC zawarła z czeskim Zemským Národním Výborem pro Slezsko porozumienie, które dzieliło księstwo na strefy wpływów polskich i czeskich na zasadach etnicznych (większość Śląska Cieszyńskiego, z wyjątkiem rejonu Frydku i Polskiej Ostrawy w strefie polskiej). Podział ten nie został jednak później zaakceptowany przez rząd czechosłowacki po proklamowaniu przez ten kraj niepodległości, a miejscowe stosunki polsko-czeskie zaczęły się od końca listopada pogarszać. Szczęśliwie dla strony polskiej miejscowi Niemcy i ślązakowcy w tych dniach wydawali się być mocno zdezorientowani, co ułatwiło wymierzoną przeciwko nim akcję polskich władz. 

W związku z nierozwiązaną sprawą przynależności państwowej Śląska Cieszyńskiego w grudniu 1918 RNKC powołała Tymczasowy Rząd Krajowy Księstwa Cieszyńskiego, którego naczelnikiem został dr Jan Michejda. 

Przeprowadzenie wyborów do polskiego parlamentu na kontrolowanym przez Polaków obszarze było zdaniem strony czeskiej równoważne ze złamaniem i unieważnieniem umowy z 5 listopada. Aby nie dopuścić do wyborów postanowiono zaatakować zbrojnie polską strefę. Zdradziecki atak Czechów miał miejsce 23 stycznia 1919 roku co dało początek walkom polsko-czechosłowackim o Śląsk Cieszyński.

Podczas konfliktu wojsko czeskie dopuściło się szeregu zbrodni na polskich jeńcach wojennych oraz na ludności cywilnej. Najgłośniejszą z nich był tzw. „mord w Stonawie” dokonany 26 stycznia 1919 r., gdzie Czesi zakłuli bagnetami kilkunastu wziętych do niewoli jeńców z 12. pułku piechoty. Wojsko czeskie zamordowało też wziętych do niewoli jeńców w Bystrzycy oraz cywilów w Karwinie. Zamordowano także brata gen. Józefa Hallera - kpt. Cezarego Hallera...

Bojówki uzbrojonych Czechów oraz czeskiej żandarmerii zamordowały również kilkudziesięciu polskich działaczy narodowych, a kilka tysięcy Polaków zostało zmuszonych do opuszczenia domów i ucieczki do Polski...  

Po ustaleniu linii demarkacyjnej RNKC sprawowała władzę na terenach zajętych przez wojska polskie, tj. na wschód od Kolei Koszycko-Bogumińskiej. 

Po odwołaniu planowanego plebiscytu na Śląsku Cieszyńskim i ostatecznym podziale Księstwa Cieszyńskiego pomiędzy Polskę i Czechosłowację w dniu 28 lipca 1920 roku RNKC zakończyła swą działalność, oddając władzę administracji RP. 

Głównie na podstawie ustalonej w 1918 roku przez RNKC granicy etnicznej (skorygowanej o pojedyncze miejscowości) Polska odzyskała zajęte bezprawnie przez Czechy tereny dopiero w październiku 1938 tzw. Zaolzie.

Post Historia Wczoraj i dziś. 

Na fot.: Wiec w Cieszynie 27 października 1918 roku za przyłączeniem do Polski.