27 grudnia 1891 roku we Lwowie urodził się Aleksander Ładoś (zm. 29 grudnia 1963 w Warszawie) – polski dyplomata, urzędnik konsularny, publicysta i polityk. Członek i nieformalny lider "grupy berneńskiej", która w latach 1941-43 wystawiała nielegalne paszporty latynoamerykańskie Żydom z gett w okupowanej Polsce.

 27 grudnia 1891 roku we Lwowie urodził się Aleksander Ładoś (zm. 29 grudnia 1963 w Warszawie) – polski dyplomata, urzędnik konsularny, publicysta i polityk. Członek i nieformalny lider "grupy berneńskiej", która w latach 1941-43 wystawiała nielegalne paszporty latynoamerykańskie Żydom z gett w okupowanej Polsce. 

Od 24 maja 1940 do lipca 1945 roku pełnił misję posła RP w Bernie w randze chargé d’affaires ad interim. Do jego zadań należała m.in. opieka nad polskimi i żydowskimi uchodźcami, a także kilkunastoma tysiącami internowanych żołnierzy 2. Dywizji Strzelców Polskich wlaczących we Francji w 1940 r. generała Bronisława Prugar-Ketlinga. 

Ładoś prowadził też negocjacje na temat przystąpienia Litwy do planowanej po wojnie konfederacji polsko-czechosłowackiej, a pod koniec wojny - za zgodą MSZ - nieformalne rozmowy na temat kształtu granicy wschodniej. Przez Berno przesyłane też były środki na pomoc humanitarną dla polskich uchodźców na całym świecie.

W okresie sprawowania funkcji w Szwajcarii prowadził wraz ze współpracownikami operację o kryptonimie „Sprawy paszportowe” wydawania polskim (i prawdopodobnie również holenderskim) Żydom paragwajskich i honduraskich paszportów, poświadczeń obywatelstwa Boliwii i Salwadoru, oraz certyfikatów pozwalających na emigrację do brytyjskiej Palestyny, ocalając z Holocaustu około 400 istnień ludzkich. Akcja ta rozpoczęta była już na przełomie 1939/40, w więc długo przed konferencją w Wannsee, na której zapadły decyzje w sprawie eksterminacji Żydów. 

Od 1941 roku współpracowano ze szwajcarskim notariuszem, konsulem honorowym Paragwaju Rudolfem Hüglim, który sprzedawał Poselstwu blankiety paszportowe in blanco ( pieniądze na ten cel desygnował Rząd RP w Londynie). Ich wypełnianiem zajmował się wicekonsul RP Konstanty Rokicki. Za transport blankietów i pieniędzy, kontaktami z organizacjami żydowskimi oraz koordynację przemytu kopii dokumentów do Kraju odpowiadał żydowski pracownik konsulatu dr Juliusz Kühl, który otrzymał od Ładosia wolną rękę w swoich działaniach. Ładoś odmawiał zwolnienia go i - by chronić go przed grożącym mu aresztowaniem - wywalczył dla niego status dyplomaty. 

W proceder pomocy polskim obywatelom wyznania mojżeszowego zaangażowany był też zastępca Ładosia, radca Stefan Ryniewicz. 

W październiku 1943 roku, po wykryciu sprawy paszportów przez szwajcarską policję, Ładoś podjął interwencję u ministra spraw zagranicznych Szwajcarii Marcela Pilet-Golaza, która najprawdopodobniej doprowadziła do uwolnienia aresztowanych działaczy żydowskich oraz zatuszowania sprawy. Jednocześnie w sprawie tej interweniował wobec policji szwajcarskiej radca Stefan Ryniewicz. 

Po wycofaniu przez Szwajcarię uznania dla rządu RP na uchodźstwie, Ładoś pozostał na emigracji. Od września 1945 do lipca 1946 mieszkał w Lozannie, jesienią 1946 osiadł w Clamart pod Paryżem. W 1960 powrócił do Polski. Zamieszkał w Warszawie, gdzie zmarł. Spoczywa na Cmentarzu Powązkowskim.

Post Historia Wczoraj i dziś.

#WW2 #WorldWarTwo #jews #JewishTruth #PolacyRatującyŻydów #USA #JTA #TheTimesOfIzrael #TheJerusalemPost