8 grudnia 1991 roku nastąpiło podpisanie układu białowieskiego między Rosją, Białorusią a Ukrainą. Potwierdzał on likwidację ZSRR i powstanie w jego miejsce Wspólnoty Niepodległych Państw.

 

8 grudnia 1991 roku nastąpiło podpisanie układu białowieskiego między Rosją, Białorusią a Ukrainą. Potwierdzał on likwidację ZSRR i powstanie w jego miejsce Wspólnoty Niepodległych Państw.

Od 1985 roku nowy przywódca ZSRR Michaił Gorbaczow próbował wprowadzać program reform: pieriestrojkę – unowocześnienie państwa, ograniczenie biurokracji; głasnost – wykreślenie “kierowniczej roli KPZR” z konstytucji ZSRR, zniesienie cenzury, swobodną dyskusję i krytykę; uskorienije – naprawę gospodarki.

Polityka Gorbaczowa poniosła klęskę. Nie udało się naprawić gospodarki. Przeciwnicy reform byli niezadowoleni z osłabienia ZSRR i dopuszczenia do działania prywatnych firm. Zwolennikom reform nie odpowiadał ich wąski zakres. Ponadto pojawiły się żądania niepodległości w poszczególnych republikach ZSRR. 19 sierpnia 1991 roku wybuchł pucz moskiewski kierowany przez wiceprezydenta Giennadija Janajewa, który przyśpieszył proces rozpadu ZSRR. Zdecydowany sprzeciw działaczy demokratycznych z prezydentem Rosji Borysem Jelcynem na czele bojkot puczystów, masowe demonstracje i przejście wojska na stronę demokratów doprowadziły do upadku zamachowców.

W czasie puczu niepodległość ogłosiły Łotwa, Estonia i Ukraina, a po jego zakończeniu: Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Mołdawia i Uzbekistan. We wrześniu 1991 roku nastąpiło uznanie przez ZSRR niepodległości Litwy, Łotwy i Estonii, a w grudniu tego roku podpisanie układu białowieskiego. Formalne rozwiązanie ZSRR dokonało się 26 grudnia 1991 roku.

Państwa powstałe w wyniku rozpadu ZSRR: 1 – Armenia 2 – Azerbejdżan 3 – Białoruś 4 – Estonia 5 – Gruzja 6 – Kazachstan 7 – Kirgistan 8 – Łotwa 9 – Litwa 10 – Mołdawia 11 – Rosja 12 – Tadżykistan 13 – Turkmenistan 14 – Ukraina 15 – Uzbekistan.

Post Dzieje Granic