27 kwietnia 1896 roku w Gryżynie, pow. Kościan (Wielkopolska) urodził się Kpt. Antoni Kasztelan, as przedwojennego kontrwywiadu i bohater walk o Hel.

 

27 kwietnia 1896 roku w Gryżynie, pow. Kościan (Wielkopolska) urodził się Kpt. Antoni Kasztelan, as przedwojennego kontrwywiadu i bohater walk o Hel.

W czasie I wojny światowej, w 1916 roku został wcielony do armii niemieckiej i otrzymał przydział do artylerii. Na froncie walczył w szeregach 5. Dolnośląskiego pułku artylerii ciężkiej z Głogowa. W trakcie działań wojennych był dwukrotnie ranny, w tym ciężko pod Verdun. Uczestniczył także w Powstaniu Wielkopolskim oraz w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku, kiedy odniósł rany w bitwie pod Mławą.

🔸 Ukończył Wielkopolską Szkołę Podchorążych Piechoty w Poznaniu. W 1931 roku został przeniesiony do powstającego Batalionu Morskiego w Wejherowie. Ze względu na swoje wyjątkowe umiejętności (znajomość języków, umiejętność prowadzenia różnych pojazdów oraz pilotażu) w 1934 roku trafił do Dowództwa Floty na stanowisko szefa Samodzielnego Referatu Informacji, które zajmował do wybuchu wojny. W tym czasie przyczynił się do zdemaskowania kilku niemieckich siatek wywiadowczych, sabotażu i dywersji na Wybrzeżu, czego Niemcy mu nie zapomnieli.

🔹 W 1936 roku został awansowany na kapitana w korpusie oficerów piechoty. W 1937 roku otrzymał pozwolenie na noszenie munduru oficera marynarki. Zgodnie z pragmatyką oficerską, po osiągnięciu wieku 42 lat, został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do grupy administracyjnej korpusu oficerów administracji. 

🔸 Po wybuchu II wojny światowej kierował kontrwywiadem Obrony Wybrzeża, a później brał udział w obronie Helu w sztabie admirała Józefa Unruga, rezygnując z możliwości ewakuacji w głąb kraju. 1 października kontradmirał Józef Unrug delegował go razem z komandorem Marianem Majewskim na rokowania kapitulacyjne w sopockim Grand Hotelu z dowódcą Wehrmachtu w Zatoce Gdańskiej, generałem lotnictwa Leonardem Kaupischem. Po kapitulacji półwyspu 2 października 1939 r. trafił do niewoli i przebywał w niemieckich oflagach.

🔹 W 1940 r., wbrew konwencji genewskiej, został pozbawiony statusu jeńca wojennego i oddany w ręce gdańskiego gestapo, które bezskutecznie próbowało wyciągnąć od niego informacje dotyczące polskiego kontrwywiadu. Początkowo chciano skusić go do współpracy (był w młodości żołnierzem armii pruskiej, brał udział chociażby w bitwie pod Verdun), ale gdy to nie podziałało, poddano do torturom. Przewieziono go do obozu Stutthof, gdzie rozpoczął działalność konspiracyjną.

🔸 W grudniu 1941 r. ponownie trafił w ręce gestapo, a w styczniu 1942 r. sąd specjalny skazał go na czterokrotną karę śmierci za „działanie na szkodę państwa niemieckiego”. Nic nie dały starania jego żony Marii Olgi, która zabiegała o zmianę wymiaru kary u najwyższych władz niemieckich i o wstawiennictwo u papieża Piusa XI. Nie powiodły się też próby wymiany na wysokich stopniem oficerów niemieckich w niewoli angielskiej.

🖤 W połowie 1942 r. kpt. Kasztelan został przewieziony do więzienia Neubau w Królewcu i umieszczony w celi śmierci. Wyrok przez zgilotynowanie Niemcy wykonali 14 grudnia 1942 r.

◾ Jego ciało najprawdopodobniej przekazano Instytutowi Anatomii Uniwersytetu Królewieckiego. Symboliczny grób niezłomnego oficera znajduje się na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.

Autor: Mateusz Szczepaniak - Prezes Koła

Post Marcin Opiłowski. 

Źródła:

- Marynarka Wojenna RP

- Wirtualna Polska "Kapitan pod gilotyną. Pokazowy proces oficera kontrwywiadu Antoniego Kasztelana"

- Prawy.pl "75 lat temu as polskiego kontrwywiadu został zgilotynowany przez Niemców" z dn. 14 grudnia 2017 r.

- Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu

#Polishholokaust #GermanDeathCamps #StratyWojenne #NiemieckieZbrodnie #DeutscheVerbrechen #GermanCrimes #WW2 #WorldWarTwo #ReparationsForPoland #MadeInGermany #ToMyjesteśmyPamięcią #EuropeanUnion #Werhmacht #SS #derDeutschenKultur