Zamordowani za pomoc Żydom.

RĘBIŚ, RODZINA, MIELA ZOFIA, GAWRYŚ FELIKS

Feliks Gawryś mieszkał we wsi Połomyja (dziś Połomia) k. Pilzna. W czasie okupacji pomagał rodzinie Rębiś ukrywać około 12 Żydów, którzy zostali przyjęci przez Polaków w 1942 r.

Do rodziny Rębisiów należeli Józef i Anna oraz ich dzieci Jan, Karol, Wiktoria i Zofia. Rębisiowie mieli jeszcze jednego syna, Władysława, który założył własną rodzinę i mieszkał w Latoszynie, k. Dębicy. Natomiast córka Wiktoria była narzeczoną Feliksa Gawrysia.

Rębisiowie przygotowali dla Żydów dwie kryjówki: pod stodołą i drewutnią, wyposażone one zostały w prycze i sienniki. Mieszkający w nich Żydzi pochodzili z Krakowa, Tarnowa i Lwowa. Jeden z mieszkańców wsi trzykrotnie ostrzegał Rębisiów przed grożącą rewizją. Mimo to polska rodzina nie odprawiła ukrywanych Żydów.

Niedaleko gospodarstwa Rębisiów mieszkała Zofia Miela z wnuczką Eugenią. Zofia pracowała u rodziny jako gosposia. Na prośbę Rębisiów przyjęła u siebie grupę Żydów. W tym celu w 1941 r Józef Rębiś i jego synowie Jan i Karol wybudowali schron w stodole należącej do Zofii.

9 września 1943 r., na skutek donosu, do gospodarstwa Rębisiów przyjechali Niemcy. Członkowie rodziny Rębiś: Józef, Anna, Zofia, Karol, Wiktoria oraz Feliks Gawryś zostali zamordowani razem z ukrywanymi Żydami. Następnie Niemcy obrabowali gospodarstwo.

Najprawdopodobniej jeden z Żydów przeżył. Jan Rębiś w czasie niemieckiej obławy przebywał poza domem. Został ostrzeżony o ich napaści i do gospodarstwa przyszedł dopiero w nocy, po czym opuścił wieś i ukrywał się do końca wojny.

Tego samego dnia grupa Żydów ukrywająca się u Zofii Mieli opuściła kryjówkę. Również jej wnuczka Eugenia uciekła do krewnych. Kilka dni później Niemcy przyjechali do Zofii i zastrzelili ją. Została pochowana przez rodzinę na cmentarzu w Dobrkowie. Na tym samym cmentarzu spoczęli Rębisiowie.

Władysław Rębiś po zamordowaniu przez Niemców członków swojej rodziny był represjonowany. Przebywał w więzieniu, a także poddawano go brutalnym przesłuchaniom.

http://kaplica-pamieci.pl/tablice-pamieci/Miela_Zofia

Uwagi: 

• Feliks Gawryś w literaturze przedmiotu występuje także jako Piotr Gawryć. Różnice w opisach powodują, że mógł być traktowany jako drugi człowiek zaangażowany w pomoc Żydom wraz z rodziną Rębiś. W trakcie badań zostało ustalone, że jest to ta sama osoba, a prawidłowa forma nazwiska to Feliks Gawryś.
• W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 204 błędnie podaje nazwisko Rębis, a S. Datner, Las sprawiedliwych. Karta z dziejów ratownictwa Żydów w okupowanej Polsce, Warszawa 1968, s. 100, podaje nazwisko Rębina.