13 marca 1884 roku w Warszawie urodził się JÓZEF WĘGRZYN Józef Węgrzyn (zm. 4 września 1952 w Kościanie) – polski aktor, uznawany za jedną z ważniejszych postaci przedwojennego polskiego teatru i kina.

 

13 marca 1884 roku w Warszawie urodził się JÓZEF WĘGRZYN Józef Węgrzyn (zm. 4 września 1952 w Kościanie) – polski aktor, uznawany za jedną z ważniejszych postaci przedwojennego polskiego teatru i kina.

Ukończył szkołę realną w Krakowie i szkołę dramatyczną Gabrieli Zapolskiej. Debiutował w 1904 roku na deskach Teatru Miejskiego we Lwowie jako Eros w sztuce J. Żuławskiego "Eros i Psyche".

W latach 1905–1912 był aktorem Teatru Miejskiego w Krakowie. 

W 1912 występował w Rosji z zespołem teatru A. Szyfmana, a po powrocie do Polski zamieszkał w Warszawie, gdzie został aktorem Teatru Polskiego w Warszawie.

W 1913 zagrał tu tytułową rolę w "Irydionie" Krasińskiego. W latach 1916–1924 występował w Teatrze Rozmaitości, a w latach 1924–1938 w Teatrze Narodowym. Z Warszawy często wyjeżdżał na występy gościnne, brał też udział w objazdowych spektaklach "Reduty" (1930).

W latach 1914–1939 grał w wielu polskich filmach, m.in.: "Słodyczy grzechu" (1914), "Urodzie życia" (1921), "Trędowatej" (1926), "Dziejach grzechu" (1933). Partnerował w nich między innymi Poli Negri i Jadwidze Smosarskiej. Dzięki roli w filmie "Carat i jego sługi" stał się gwiazdorem i jednocześnie amantem.

1937 został odznaczony Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury za szerzenie zamiłowania do polskiej literatury dramatycznej.

Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany przez gestapo i osadzony na Pawiaku. W 1940 roku został zwolniony i zaczął grać w jawnych teatrach („Złoty Ul”, „Komedia”, „Miniatury”).

W 1946 roku zagrał w swoim ostatnim filmie "Dwie godziny" w reżyserii Stanisława Wohla.

Po wojnie przeniósł się do Łodzi, gdzie powrócił na scenę. W latach 1946–1948 był aktorem Teatru Wojska Polskiego w Łodzi. Występował również gościnnie w Warszawie i Bydgoszczy. W 1950 roku zagrał w łódzkim „Teatrze Osa” swą ostatnią rolę Strzechy w "Złotych niedolach" W. Krzemińskiego.

Józef Węgrzyn był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną miał dwójkę dzieci, syna Mieczysława (aktora) i córkę Zofię. Drugą żoną Węgrzyna była Zofia Lindorfówna, dla której porzucił swą pierwszą żonę, oraz przeszedł na prawosławie. Ślub odbył się w cerkwi na warszawskiej Pradze. Drugie małżeństwo było bezdzietne i rozpadło się po 15 latach.

W 1942 roku syn Węgrzyna – Mieczysław – został aresztowany przez gestapo. Wywieziono go do Auschwitz, gdzie kilka tygodni później rozstrzelano przed blokiem 11. 

Aktor popadł wówczas w depresję. Węgrzyn popadł w alkoholizm i stwierdzono u niego schizofrenię. Kilka ostatnich lat życia spędził w szpitalu psychiatrycznym w Kościanie, gdzie zmarł w zapomnieniu w 1952 roku.

Józef Węgrzyn spoczywa na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 293-IV–5/6).

Post Historia Wczoraj i dziś. 

Cześć Jego Pamięci!