26 listopada 1951 roku – dokonano wymiany terenów przygranicznych między Polską i ZSRR na podstawie umowy podpisanej 15 lutego tego roku w Moskwie.

 

26 listopada 1951 roku  – dokonano wymiany terenów przygranicznych między Polską i ZSRR na podstawie umowy podpisanej 15 lutego tego roku w Moskwie.

Pomysł zmiany granicy między PRL a ZSRR narodził się u Rosjan w wyniku odkryć polskich geologów, którzy natrafili w zakolu Bugu na bogate złoża węgla kamiennego. Chodziło również o przejęcie odcinka linii kolejowej Rawa Ruska – Sokal.

Zgodnie z umową o zmianie granic, zawartą pomiędzy PRL a Ukraińską Socjalistyczną Republiką Radziecką, będącą częścią ZSRR, oddaliśmy cztery gminy: Krystynpol, Bełz, Chorobrow i Uhnów oraz fragmenty trzech kolejnych: Warąża, Dołhobyczowa i Tarnoszyna. W zamian otrzymaliśmy fragment przedwojennego powiatu leskiego, obejmujący część dorzecza dolnego Sanu od Smolnika po Solinę z Ustrzykami Dolnymi, a także wsie: Czarna, Lutowiska, Krościenko, Bandrów, Bystre i Liskowate, wraz z terenami okolicznymi. Była to największa w historii powojennej Polski i jedna z największych w historii powojennej Europy korekta graniczna.

Oficjalnie to strona polska wystąpiła o zmianę granic, aby włączyć do terytorium Polski wschodnie dorzecze górnego Sanu i wybudować zbiornik wodny zapobiegający powodziom (późniejsza zapora na Solinie). Obie strony chciały także wyprostować granicę. O korekcie granicy Polacy dowiedzieli się dopiero 22 maja 1951 r., na cztery dni przed ratyfikowaniem przez Sejm PRL umowy, która weszła w życie 14 czerwca tego roku. Samej wymiany terenów dokonano kilka miesięcy później – 26 listopada 1951 r.

Natychmiast po wymianie Sowieci przystąpili do budowy szeregu kopalń. W krótkim okresie czasu wydobywano tam aż 15 milionów ton węgla rocznie. Tymczasem „bogate złoża ropy”, które miały występować na terenie przekazanym PRL, okazały się wyczerpane.

Wraz ze zmianą granic pomiędzy ZSRR a PRL pojawił się problem ludności, której obecność postanowiono uregulować na podstawie umowy z 15 lutego 1951 r. Decyzją Stalina przeprowadzono „Akcję H –T” (nazwa pochodzi od pierwszych liter powiatów Hrubieszów i Tomaszów, z których miały miejsce wysiedlenia). W ramach tej akcji przymusowo wysiedlono polską ludność z żyznych okolic Sokala, w październiku i listopadzie 1951 r. Transportami kolejowymi wywieziono 14.151 Polaków, z tego na Ziemie Zachodnie 7460 osób. Natomiast w pobliskie Bieszczady przewieziono 3934 osoby, nie pytając nikogo, gdzie chce zamieszkać. w raporcie pisano, że …„Przesiedleńcy pozostawili swoje domostwa oczyszczone i wybielone, na nowym terenie zastali w budynkach brud, robactwo, stan budynków zarówno w mieście jak i na wsi jest katastrofalny, na 222 budynki przydzielone przesiedleńcom 54 znajdują się w stanie zagrzybienia i nie nadają się do remontu, 62 znajdują się w stanie kompletnej ruiny (...) powszechny jest brak dostępu do wody do picia”...

Obszar wysiedleń objął 480 kilometrów kwadratowych. Wedle postanowień umowy cały majątek nieruchomy (budynki, infrastruktura, linie kolejowe) przechodził wraz z terytorium na rzecz nowego właściciela. Państwo odstępujące nie mogło rościć żadnych pretensji o rekompensatę, ale zachowywało prawo do majątku ruchomego (sprzętu rolniczego, taboru kolejowego, inwentarza żywego) pod warunkiem wywiezienia go na swoje terytorium.

Post Dzieje Granic RP 

#Polishholokaust #komunizm #KomunistyczneZbrodnie #NeverAgain #WeRememberTheFact #MBP #sowieckieZbrodnie #NKWD #SovietInvasion #ArmiaCzerwona #komunizm #NewerForget #RedArmy #Stalin #Przesiedlenia