piątek, 28 kwietnia 2023

29 kwietnia 1889 roku w Suwałkach urodził się późniejszy podpułkownik, żołnierz Samoobrony Wleńskiej, pogromca bolszewików, kawalerzysta Wojska Polskiego i Korpusu Ochrony Pogranicza, partyzant i Kawaler Orderu Virtuti Militari Jerzy Dąmbrowski herbu "Junosza" pseudonim "Łupaszka".



 29 kwietnia 1889 roku w Suwałkach urodził się późniejszy podpułkownik, żołnierz Samoobrony Wleńskiej, pogromca bolszewików, kawalerzysta Wojska Polskiego i Korpusu Ochrony Pogranicza, partyzant i Kawaler Orderu Virtuti Militari Jerzy Dąmbrowski herbu "Junosza" pseudonim "Łupaszka".

Niesamowite wyczyny, jakich dokonywał w trakcie walk z Armią Czerwoną w latach 1918-1920, sprawiły, że stał się na północno-wschodnich Kresach postacią legendarną, sławnym zagończykiem i pogromcą bolszewików.


W październiku roku 1918 razem z Władysławem wstąpił do Samoobrony Wileńskiej, broniącej Wileńszczyzny przed bolszewikami. Zorganizował ochotniczy szwadron kawalerii, który z czasem przemienił się w Pułk Ułanów Wileńskich. Obaj bracia dowodzili tą formacją wojskową. W pierwszych dniach stycznia roku 1919 wziął udział w zaciekłych walkach obronnych na Antokolu przeciwko atakującym wojskom bolszewickim. Wobec przygniatającej przewagi bolszewików, 5 stycznia wycofał się wraz z pozostałymi oddziałami Samoobrony z miasta. Następnego dnia wraz z bratem sformował w Białej Wace pod Wilnem oddział partyzancki pod nazwą Wileński Oddział Wojsk Polskich. Dowódcą oddziału został jego brat, a Jerzy Dąmbrowski pełnił w nim funkcję zastępcy dowódcy i komendanta 1. pułku ułanów. Po przejęciu kasy byłej Samoobrony, w sumie ok. 140 tys. marek, bracia Dąmbrowscy na czele dwóch szwadronów kawalerii i batalionu piechoty (ok. 700 ludzi), wyruszyli przez Ejszyszki w stronę Grodna. Oddział ten prowadził wojnę partyzancką przeciw bolszewikom na terenach Grodzieńszczyzny, Wileńszczyzny i Polesia. Walczył m.in. pod Różaną, zdobył Prużanę, fortecę Brześć Litewski, następnie zawrócił, dotarł do Pińska, zdobył Baranowicze i przeszedł koło Nieświeża. Mimo małych sił poruszał się swobodnie po terenie okupowanym przez wojska bolszewickie, budząc wśród nich postrach. 


W kawalerii ówczesnego podrotmistrza Jerzego Dąbrowskiego walczyło wiele później znanych osobistości międzywojennej Polski, m.in. Stanisław Cat-Mackiewicz i jego młodszy brat Józef Mackiewicz, hrabia Eustachy Sapieha, książę Włodzimierz Czetwertyński, hrabia Jan Tyszkiewicz, Jan Kalenkiewicz, ojciec Macieja oraz Konstanty Drucki-Lubecki potomek starego rodu książęcego i dowódca Wileńskiej Brygady Kawalerii w 1939 r. 

W oddziale tym rozpoczął służbę wojskową młody Witold Pilecki. 


Po włączeniu partyzanckiego oddziału braci Dąmbrowskich w skład grupy wojsk gen. Antoniego Listowskiego, oddział przemianowano na grupę operacyjną. Jerzy Dąmbrowski ponownie został zastępcą swojego brata. Stopień rotmistrza zatwierdzono mu 24 kwietnia 1919 r. W czerwcu tego roku, podczas odpoczynku i reorganizacji w Lidzie, oddział Dąmbrowskich stał się jednostką regularną WP – z kawalerii utworzono 13. pułk ułanów Wileńskich, natomiast piechota dała początek Lidzkiemu Pułkowi Strzelców (późniejszy 76. pułk piechoty). Jerzy Dąmbrowski został zastępcą dowódcy 13. puł., w którym dowódcą był brat Władysław.


Podczas ofensywy bolszewickiej, latem roku 1920 bracia Dąmbrowscy sformowali 211. pułk ułanów. Dowódcą pułku został mjr Władysław Dąmbrowski, a rtm. Jerzy Dąmbrowski jego zastępcą. Pułk ten 15 października 1920 wszedł w skład Wojska Litwy Środkowej i brał udział w walkach z Litwinami pod Rykontami, Rudziszkami, Lejpunami, Mejszagołą, Szyrwintami.  


Po zakończeniu działań wojennych pełnił służbę w 9. pułku strzelców konnych we Włodawie, a później w 3. pułku strzelców konnych w Wołkowysku. 


Z dniem 4 października 1924 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 6. szwadronu kawalerii. 18 lutego 1928 roku awansował na majora. 28 stycznia 1931 roku został przeniesiony z KOP do 4. pułku ułanów Zaniemeńskich w Wilnie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. 14 grudnia 1931 roku awansował do stopnia podpułkownika.

28 czerwca 1931 roku został przeniesiony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Wilnie.


W ramach osadnictwa wojskowego kupił działkę w dzisneńskim, którą sprzedał i kupił liczący kilkadziesiąt hektarów folwark Mazuryszki, w ówczesnej parafii Suderwie pod Wilnem. Tutaj wraz z rodziną, głównie latem, mieszkał i prowadził gospodarstwo.


Podczas wojny obronnej 1939 roku objął dowództwo 110. rezerwowego pułku ułanów, który 14 września wszedł w skład Brygady Rezerwowej Kawalerii „Wołkowysk”. Jego zastępcą był mjr Henryk Dobrzański, późniejszy „Hubal”. Pułk początkowo działał na przedpolu Wołkowyska, a następnie przez Piaski – Mosty – Ejsmonty udał się w kierunku Wilna. Po otrzymaniu fałszywej informacji o kapitulacji miasta przed Armią Czerwoną, skierował się na Grodno. Szedł wówczas w straży przedniej Brygady i realizował zadanie tłumienia komunistycznej dywersji w okolicznych miasteczkach i wsiach czynionej głównie przez młodzież żydowską i białoruską. 


W rejonie Grodna ppłk J. Dąmbrowski podjął decyzję (przez część badaczy uważaną za samowolną) odłączenia się od reszty Brygady. W nocy z 20 na 21 września pułk przeprawił się na zachodni brzeg Niemna i skierował do Puszczy Augustowskiej, gdzie toczył walki z wojskami sowieckimi w rejonie Krasnego Boru i pod Dolistowem Starym nad Biebrzą, w czasie których poniósł znaczne straty. W tym czasie ppłk Dąmbrowski postanowił iść na pomoc oblężonej Warszawie. Część oficerów zdecydowała udać się na Litwę lub powrócić do domów, na co dostali zgodę. Pułkowi w nocy z 24 na 25 września udało się oderwać od nieprzyjaciela. Skierował się na południe na Łomżę, gdzie odebrano wiadomość, że Warszawa kapituluje. 


O świcie 28 września w rejonie Janowa koło Kolna chory ppłk Dąmbrowski rozwiązał resztki swojego pułku (ok. 100 ludzi), przy czym część oficerów i żołnierzy pod dowództwem mjr. Henryka Dobrzańskiego kontynuowała marsz na Warszawę, zaś sam chory na początku października przedostał się na Litwę, gdzie na dwa tygodnie trafił do szpitala, a potem był internowany w VI forcie. 


Po okupacji Litwy przez ZSRS został aresztowany przez NKWD. Z powodu jego zasług w walkach z bolszewikami w latach 1919-1920, został skazany na karę śmierci i stracony w więzieniu w Mińsku w nocy z 16 na 17 grudnia 1940, po straszliwych torturach (według innego źródła zmarł w więzieniu w Mińsku w styczniu 1941)... Bolszewicy nie mogli darować klęsk i upokorzeń jakich im zadał.


Wieczna Chwała Polskiemu Bohaterowi!

Post Historia Wczoraj i dziś

#Polishholokaust #sowieckieZbrodnie #NKWD #SovietInvasion #ArmiaCzerwona #komunizm #NewerForget #RedArmy #JewishNKWD #Stalin #Beria #17września1939 #1września1939 #RibbentropMołotow #swołocz #Rosja #ZiemieUtracone #Kresy #ПамятаємоПравду #Нацисты #Россия #краснаяармия #Нквд #светскиесволочи #WW2 #WorldWarTwo 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

#PolishHolokaust