10 listopada 1909r. w Symbirsku nad Wołgą urodził się Paweł Jasienica, właściwie Leon Lech Beynar, pisarz, publicysta, żołnierz Armii Krajowej; autor m.in. znanych esejów historycznych "Polska Piastów", "Polska Jagiellonów" oraz "Rzeczpospolita Obojga Narodów".

 

10 listopada 1909r. w Symbirsku nad Wołgą urodził się Paweł Jasienica, właściwie Leon Lech Beynar, pisarz, publicysta, żołnierz Armii Krajowej; autor m.in. znanych esejów historycznych "Polska Piastów", "Polska Jagiellonów" oraz "Rzeczpospolita Obojga Narodów". 2 lipca 1948 roku, podczas akcji likwidacji grupy wileńskiej został aresztowany przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Wolność odzyskał dzięki interwencji Bolesława Piaseckiego. Zwalniający go funkcjonariusz UBP powiedział:,, Wyjdzie pan na wolność, zobaczymy, czy się to Ojczyźnie opłaci".

W 1964, w związku z zaostrzeniem cenzury, Jasienica wraz z 33 innymi polskimi intelektualistami podpisał List 34 skierowany do premiera Józefa Cyrankiewicza. Reakcją na to wystąpienie było nasilenie inwigilacji pisarza. W połowie lat 60 donosiło na niego co najmniej trzydziestu agentów. Prześladowano go za sprzeciwianie się cenzurze i aktywną działalność w opozycji liberalno-demokratycznej. Brał udział w protestach przeciw zdjęciu z afisza Dziadów w reżyserii Kazimierza Dejmka. Poparł otwarcie protest młodzieży akademickiej w 1968, co doprowadziło do zakazu publikacji pisarza w latach 1968–1970 i usunięcia go ze Związku Literatów Polskich. Władysław Gomułka w 1968 publicznie pomówił Jasienicę o współpracę z aparatem władzy, mówiąc że „Śledztwo przeciwko Jasienicy zostało umorzone z powodów, które są mu znane. Został on zwolniony z więzienia”. Pomówienie to Jasienica odebrał bardzo ciężko i stanowiło ono dla niego problem aż do śmierci. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (Aleja Zasłużonych, grób 38).

Zdj. Lech Leon Beynar po aresztowaniu przez UB 1948r.