1 listopada 1939 roku kilka tysięcy Polaków po patriotycznych uroczystościach na cmentarzu na Rossie w Wilnie zostało zaatakowanych przez litewską policję. Nazajutrz doszło do jeszcze większych starć.
Wystąpienia antylitewskie w Wilnie trwały od 31 października do 2 listopada 1939 r. jako protest polskiej ludności Wilna przeciwko polityce litewskich władz okupacyjnych.
10 października 1939 r. podpisano traktat litewsko-sowiecki, w którym Litwa zgodziła się na stacjonowanie na swoim terytorium 20 tys. żołnierzy sowieckich. W zamian rząd Stalina przekazał Litwie zdobyte niecały miesiąc wcześniej Wilno wraz z częścią Wileńszczyzny.
Do zamieszek 31 października doszło z powodu plotek o spekulacji chlebem. W ich wyniku 23 osoby zostały ranne, nieznaną liczbę aresztowano. 1 listopada miała miejsce demonstracja patriotyczna na cmentarzu na Rossie. Władze litewskie wyraziły zgodę na manifestację jedynie w obrębie cmentarza, czego demonstranci nie chcieli respektować.
2 listopada miała miejsce natomiast spontaniczna demonstracja przy mauzoleum z sercem Józefa Piłsudskiego, w efekcie której na cmentarzu utworzył się dwudziestotysięczny pochód złożony głównie z młodzieży szkolnej i studenckiej, który ruszył w stronę miasta. Po przekroczeniu Ostrej Bramy i wejściu na ul. Wielką demonstracja została spacyfikowana przez litewską policję. W wystąpieniach z 2 listopada aresztowano kilkadziesiąt osób. Sytuację opanowały dopiero ściągnięte w pośpiechu oddziały wojskowe, które zatrzymały i brutalnie rozproszyły manifestację.
Bezpośrednim skutkiem zajść z przełomu października i listopada była tymczasowe złagodzenie kursu litewskiego wobec polskiej ludności Wileńszczyzny, w tym porzucenie prób forsowania teorii o zamieszkiwaniu Wileńszczyzny przez Litwinów mówiących po polsku jedynie na skutek polskiej „okupacji” i cieszących się z wyzwolenia (tzw. krajowcy). Złagodzenie polityki wobec Polaków było jedynie czasowe, jeszcze przed końcem roku władze litewskie powróciły do polityki lituanizacji i dalszych prześladowań Polaków ( nadmienię tylko, że w Wilnie w/g spisu powszechnego z 9 grudnia 1931 Polacy stanowili 65,9% mieszkańców miasta (128,6 tys. osób), Żydzi 28% (54,6 tys. osób), Rosjanie 3,8% (7,4 tys. osób), Białorusini 0,9% (1,7 tys. osób), Litwini 0,8% (1579 osób), Niemcy 0,3% (600 osób), Ukraińcy 0,1% (200 osób), inni 0,2% (ok. 400 osób), więc mówienie o jakiejś sprawiedliwości dziejowej by przywrócić Litwinom miasto z uwagi na większość litewską miasta jest kompletną nieprawdą).
Post Historia Wczoraj i dziś.
Na fot.: Brama Uniwersytetu Wileńskiego po zajęciu miasta przez Litwinów.
#Polishholokaust #WW2 #WorldWarTwo #Wilno #Litwa #Lietuvos #Lituvos #Lithuania #PolskieWilno
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
#PolishHolokaust