❗21 lutego 1944 r. w miasteczku Wiśniowiec Nowy pow. Krzemieniec Ukraińcy wdarli się do klasztoru i dokonali rzezi zgromadzonych Polaków, głównie uciekinierów z sąsiednich wsi; zakonników powiesili na sznurach i ręcznikach oraz wbili im w bok metalowe pręty; wymordowali ponad 308 Polaków.

 

❗21 lutego 1944 r. w miasteczku Wiśniowiec Nowy pow. Krzemieniec Ukraińcy wdarli się do klasztoru i dokonali rzezi zgromadzonych Polaków, głównie uciekinierów z sąsiednich wsi; zakonników powiesili na sznurach i ręcznikach oraz wbili im w bok metalowe pręty; wymordowali ponad 308 Polaków.

Gdy na początku 1944 r. w związku ze zbliżającym się frontem niemiecko - radzieckim stacjonujący w miasteczku Niemcy i Węgrzy wycofali się, żyjący w nim Polacy zostali bez żadnej ochrony. Z Wiśniowca wyjechał także 20-osobowy oddział polskiej policji “Schutzmannschaften”, który kilkakrotnie odpierał ataki UPA. Węgrzy zachęcali przeora karmelitów o. Kamila Sylwestra od św. Eliasza Gleczman, by z wiernymi uciekał, bo jak zostaną, to pójdą pod nóż upowców, szykujących się w okolicznych lasach do dokonania rzezi, ale Polacy nie chcieli uciekać. Liczyli, że sowieci szybko wkroczą i sytuacja się uspokoi. Karmelici nie chcąc porzucać wiernych, postanowili zostać z nimi do końca, na dobre i złe, tym bardziej, że w opuszczonym pałacu zaczęli gromadzić się uchodźcy z innych rozgromionych przez UPA wsi.

Nastąpił atak... Udając sowieckich partyzantów broniących Polaków przed napadami UPA, napastnicy zostali wpuszczeni przez otwartą bramę. Natychmiast otworzyli ogień do witających ich i wierzących, że nadszedł ratunek. Po zabiciu wszystkich na dziedzińcu, ukraińscy oprawcy przystąpili do mordowania Polaków wewnątrz klasztoru i kościoła. Wdarli się też do zamku, ofiarą ich bestialstwa padło kilkaset osób, w tym obaj zakonnicy, przeor o. Kamil Sylwester i br. Cyprian. Uciec z pogromu udało się tylko nielicznym. Następnego dnia po mordzie napastnicy wrzucili ciała ofiar do jednej z piwnic i przysypali ziemią. Trupy zabitych na zamku pogrzebali w fosie zamkowej. Później przynieśli słomy do wszystkich obiektów i podpalili.

✔️Mord w Wiśniowcu doskonale pamięta mieszkająca w odległym o 20 kilometrów Krzemieńcu - Irena Sandecka, która działała wówczas w Komitecie Opieki nad Uchodźcami:

"Doszły do nas wieści, że w podziemiach zniszczonej świątyni część ludzi w jakimś zasypanym pomieszczeniu cudem przeżyła i umiera z głodu. Poszłam wtedy do generała dowodzącego niemieckim garnizonem, ze złotym zegarkiem od pani Guzikowej, której rodzice mieszkali w Wiśniowcu z prośbą, by dał nam eskortę do Wiśniowca, tłumacząc mu o co chodzi. Generał zgodził się. Dał nam kilku ludzi, którzy pod dowództwem oficera pojechali ze mną i panią Guzikową do Wiśniowca. Oficer strasznie się bał. Niedawno pod Wiśniowcem zabito bowiem Niemca. Dojechaliśmy do zniszczonego kościoła i klasztoru bez przeszkód. Pani Guzikowa, która wszystkich znała chodziła po gruzowisku i krzyczała, ale żadnego odzewu na poszczególne nazwiska nie było. Towarzyszący nam oficer ocenił, że nie ma żadnych szans, żeby ktoś masakrę w Wiśniowcu przeżył. Wróciliśmy więc do Krzemieńca.

Po kilku dniach generał przysłał do mnie żołnierza z informacją, że w stronę Wiśniowca znowu jedzie grupa żołnierzy i jeżeli tylko chciałabym jechać do niego jeszcze raz, to mogą mnie zabrać. Od razu się zgodziłam i wzięłam ze sobą dwóch młodych dwudziestoletnich mężczyzn, pana Konopackiego, który pochodził z Wiśniowca i pana Kapuścińskiego, którego rodzice w nim mieszkali. Pojechaliśmy dwoma saniami. Żołnierzy, którzy okazali się Austriakami było sześciu. Najstarszy oficer miał 27 lat, a pozostali od 16 do 22 lat. Pod koniec wojny Hitler wojował już dziećmi. Zaprosili mnie do swoich sań i dzięki temu dowiedziałam się, że pochodzili z Wiednia z dobrych rodzin. Obiecali mi, że pomogą mi szukać moich Polaków. Ubrani w białe, maskujące kombinezony robili dobre wrażenie. Gdy podjechaliśmy pod kościół okazało się, że jest on jeszcze większą kupą gruzów niż w czasie naszej poprzedniej bytności. Część żołnierzy zostało na straży, a pozostali wraz ze mną weszli przez okno do piwnic pod kościołem. Świecąc latarkami weszliśmy najpierw do jednej piwnicy, która była pusta. Potem do drugiej, też pustej. Dopiero trzecia, znajdująca się pod głównym ołtarzem była zawalona gruzami, na których leżały ciała matki i dwojga dzieci. Głowa matki była zasypana gruzem i trudna do rozpoznania, podobnie jak trzymanego przez nią niemowlęcia. Nie przysypany był tylko chłopczyk, mający na oko jakieś siedem lat. Leżał z zamkniętymi oczami, uśmiechnięty, jakby spał. Oprawca musiał zabić go znienacka.

Wychodząc z piwnic kościoła bardzo serdecznie podziękowałam austriackim żołnierzom. Dzięki nim miałam spokojniejsze sumienie. Zrobiłam wszystko, by sprawdzić czy w Wiśniowcu ktoś ocalał z pogromu".

✔️Wspomnienia Marii Saluk:

"Wrocław dnia 3.04.1997 r. Urodziłam się w 1929 roku w Nowym Wiśniowcu w województwie tarnopolskim. Moja rodzina składała się z babci i dziadka (Michała i Wiktorii Radzimińskich - rodziców mamy), moich rodziców (Antoniego i Anny Saluków) oraz mnie i rodzeństwa (Tadeusza, Wandy, Walerii, Stanisławy, Marcina i Janiny). W 1942 roku w domu nie było brata Tadeusza oraz siostry Walerii, przebywających na przymusowych robotach w Niemczech. /.../ Mój ojciec pochodził z Podkamienia k./Brodów woj. lwowskie i miał tam matkę, Marię Schonert (nazwisko drugiego męża). Postanowił więc, ze wyjedziemy do Podkamienia, ponieważ jak mówił, jest tam więcej mieszanych rodzin ukraińsko - polskich. Rodzice mojej matki nie chcieli z nami jechać mówiąc: "my starzy nikomu krzywdy nie zrobiliśmy, więc i nam nikt krzywdy nie zrobi, nie zostawimy całego dorobku". Niestety, w lutym 1944 roku zostali zamordowani przez banderowców, a ich ciała wrzucono do studni. Razem z dziadkami zostali zamordowani: Dudkowska Janina z dwójką dzieci i dwie rodziny Królikowskich (krewnych babci), razem 13 osób. W tym samym czasie zamordowano setki osób, ale ja nie pamiętam nazwisk. Po zamordowaniu dziadków dom podpalono, zresztą w tym czasie wszystkie domy polskie i żydowskie zostały spalone. Do pałacu Wiśniowieckich i do klasztoru oo. Karmelitów Bosych zwożono przez wiele dni słomę celem podpalenia, co zresztą zrobiono. Widziałam wypalone okna i okopcone mury".

Post Agnieszka Marciniuk 

#ToMyjesteśmyPamięcią #PlomienBraterstwa #ПолумяБратерства

#NeverAgain #WeRememberTheFact #ПамятаємоПравду #Reparacje #UkrainianReparationsForPoland #Odszkodowania #CzasZapłatyZaRzeź !!! #Polishholokaust #WW2 #WorldWarTwo #Wołyń #Kresy #UkrainianMurdered #OUN #UPA #UA #Ludobójstwo #Genocidum #Genocide #GenocidumAtrox #UkrainianCrimes #UkrainskieZbrodnie