4 lutego 1938 roku w Krakowie zmarł Karol Hubert Rostworowski herbu "Nałęcz" (ur. 3 listopada 1877 w Rybnej ) - "jakby jeden z krzyżowców naszej doby" - od czasów Wyspiańskiego najwybitniejszy polski dramaturg, autor m.in. "Judasza z Kariothu".
Pochodził z rodziny ziemiańskiej o arystokratycznym statusie zarówno ze strony ojca jak i matki. W roku 1888 rozpoczął naukę w gimnazjum św. Anny w Krakowie, przerywając ją w 1894. Do roku 1898 uczył się w Szkole Praktycznej Gospodarstwa Wiejskiego w Czernichowie koło Krakowa, a następnie studiował rolnictwo w Halle. Studia te porzucił w 1900 i od 1901 rozpoczął naukę gry na fortepianie oraz kompozycji w konserwatorium w Lipsku.
W roku 1907 wyjechał do Berlina studiować filozofię, a następnie podróżował po Europie. Do kraju powrócił w 1908 i zamieszkał w majątku krewnych w Czarkowach nad Nidą. Był członkiem Ligi Narodowej przed 1914. Po wybuchu I wojny światowej przeniósł się do Krakowa.
Po roku 1920 rozpoczął współpracę z dziennikiem „Głos Narodu”, a szerzej z Narodową Demokracją, w której aktywnie działał.
W roku 1933 został powołany na członka Polskiej Akademii Literatury, z której to funkcji zrezygnował w 1937 w proteście przeciw polityce sanacji. W latach 1934–1937 był też radnym krakowskim, reprezentującym Stronnictwo Narodowe.
Początkowo uprawiał twórczość poetycką. W roku 1901 opublikował debiutancki tom pesymistycznych i dekadenckich wierszy "Tandeta", w latach 1907–1909 wydał filozoficzną tetralogię poetycką składającą się z tomików "Pre memoria", "Maya", "Ante lucis ortum, Saeculum solutum".
W latach 1908–1911 powstały jego pierwsze dramaty psychologiczno-symboliczne: "Żeglarze" (1908), "Pod górę" (1910), "Echo" (1911). Sławę przyniosła mu wystawiona w Krakowie w 1913 (z wybitną rolą tytułową Ludwika Solskiego, odwołująca się do Nowego Testamentu tragedia psychologiczna "Judasz z Kariothu" (1913). Sztuka ta była świadectwem powrotu pisarza do katolicyzmu po dekadenckich doświadczeniach z okresu studiów w Lipsku. Szeroko komentowany był również dramat historyczno-psychologiczny "Kajus Cezar Kaligula" (1917), będący wybitnym studium tyranii oraz dekadencji.
Swym konserwatywnym i antyrewolucyjnym poglądom dał wyraz w szeregu artykułów i szkiców literackich oraz ekspresjonistycznym moralitecie "Miłosierdzie" (1920), grotesce "Straszne dzieci" (1922), Fantazji dramatycznej w czterech częściach ku czci Adama Mickiewicza "Zmartwychwstanie" (1923) oraz nawiązującym do współczesności "Antychryście" (1925).
Rewolucyjne złudzenia rozwiewał też w opublikowanym w 1930 "Czerwonym marszu", dramacie o rewolucji francuskiej. Do problematyki psychologicznej i konwencji realistycznej powrócił w tragedii współczesnej "Niespodzianka" (1929), uważanej za jedno z jego największych osiągnięć oraz w jej kolejnych częściach: "Przeprowadzce" (1930) oraz "U mety" (1932). W 1936 napisał jedyną komedię "Don Kiszot za kulisami".
10 listopada 1933 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski „za zasługi na polu literatury dramatycznej”, a 19 marca 1936 roku Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski „za zasługi na polu pracy literackiej".
Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor SC13-1-5).
W 1991 roku wspominał go papież Jan Paweł II;
"Niech ten hołd pośmiertny wobec wielkiego polskiego pisarza, wielkiego człowieka teatru, wielkiego chrześcijanina będzie jakimś spłaceniem długu, który przez powojenne pokolenie w Polsce nie był spłacony (...), raczej Karol Hubert Rostworowski był, powiedziałbym, tendencyjnie zapomniany".
Post Historia Wczoraj i dziś.
Cześć Jego Pamięci!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
#PolishHolokaust