czwartek, 5 stycznia 2023

Przez 56 lat nie poskarżył się na swój los. W Powstaniu Warszawskim utracił wzrok. „Stasinek” – jednooki likwidator z Armii Krajowej Stanisław Janusz Sosabowski, ps. Stasinek (ur. 6 stycznia 1917 w Brnie w Austro-Węgrzech, zm. 6 listopada 2000 w Wimborne Minster w Wielkiej Brytanii) – syn generała Stanisława Sosabowskiego, lekarz, członek Kedywu w stopniu porucznika, w czasie walk w powstaniu warszawskim wskutek odniesionych ran stracił wzrok.

 


"Przez 56 lat nie poskarżył się na swój los.

W Powstaniu Warszawskim utracił wzrok.


„Stasinek” – jednooki likwidator z Armii Krajowej



Stanisław Janusz Sosabowski, ps. Stasinek (ur. 6 stycznia 1917 w Brnie w Austro-Węgrzech, zm. 6 listopada 2000 w Wimborne Minster w Wielkiej Brytanii) – syn generała Stanisława Sosabowskiego, lekarz, członek Kedywu w stopniu porucznika, w czasie walk w powstaniu warszawskim wskutek odniesionych ran stracił wzrok.



W kampanii wrześniowej 1939 w stopniu podporucznika dowodził plutonem obsługi pociągu sanitarnego. Po ucieczce z tymczasowego obozu jeńców w Żyrardowie zaangażował się w grudniu 1939 w działania konspiracyjne, będąc oficerem Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Kontynuował także studia medyczne na tajnym Uniwersytecie Warszawskim, odbywając praktyki w Szpitalu Dzieciątka Jezus.


W latach 1939–1942 był instruktorem i dowódcą jednego z plutonów żoliborskiego oddziału "Fabryka". W sierpniu 1942 zorganizował oddział dywersyjny w strukturach Tajnej Organizacji Wojskowej, który po jej scaleniu z Armią Krajową wszedł w skład grupy „Andrzeja" Józefa Rybickiego (późniejszego Oddziału Dyspozycyjnego „A"), należącej do Kedywu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej.

Podczas powstania w getcie, w 1943, Stasinek kierował akcją wspomagającą walczących o swoją godność Żydów. W dowodzonym przez niego oddziale służyło trzech Żydów: Staszek Likiernik – mieszka w Paryżu, Stanisław Aronson – w Izraelu, oraz Andrzej Gluziński, lekarz – zginął śmiercią żołnierza.

Dowodził i brał udział osobiście w wielu spektakularnych akcjach m. in. w spaleniu magazynów materiałów pędnych na Woli, akcji w fabryce farmaceutycznej Spiessa, zlikwidowaniu zdrajcy w szeregach AK – porucznika „Lasso”. Najsłynniejszą akcją jego żołnierzy była likwidacja Niemca Karla Schmalza, którego nazywano „Panienką”. „Panienka” był sadystycznym mordercą, który zabił ok. 200 ludzi. Oddział „Stasinka” zlikwidował go w marcu 1944 r. Według Władysława Bartoszewskiego likwidacja „Panienki” była najlepiej przeprowadzoną akcją w Warszawie.


Powstańczy oddział Kedywu dowodzony przez Stasinka 1 sierpnia 1944 oswobodził strzeżoną przez SS w magazynach na Umschlagplatzu 50-osobową grupę Żydów z Węgier i Grecji – więźniów pobliskiego obozu na Gęsiówce.


Stasinek w wyniku wypadku w dzieciństwie stracił lewe oko. Na początku powstania został ciężko ranny w twarz i trwale utracił wzrok w prawym oku.


Jako pierwszy w historii Brytyjskiej Izby Lekarskiej nostryfikował dyplom i stał się członkiem General Medical Council. Wykazując stalowy charakter pracował do końca życia w specjalności rehabilitacji.


Szanowany i zasłużony dla sprawy Polski, major AK, odznaczony Krzyżem V klasy Orderu Virtuti Militari i dwukrotnie Krzyżem Walecznych.


Zmarł 6 XI 2000 r. w Anglii.

Post Historia o Której się Nie Mówi. 

1 komentarz:

#PolishHolokaust