22 czerwca 1941 roku, w pierwszym dniu wojny niemiecko-sowieckiej, żołnierze wojsk ochrony pogranicza NKWD dokonali mordu na więźniach przetrzymywanych w areszcie w Augustowie.

 22 czerwca 1941 roku, w pierwszym dniu wojny niemiecko-sowieckiej, żołnierze wojsk ochrony pogranicza NKWD dokonali mordu na więźniach przetrzymywanych w areszcie w Augustowie.

      Ofiarą zbrodni padło około 30–34 osób, wszystkie ofiary były narodowości polskiej. 

      Wobec szybkich postępów niemieckiego natarcia, przygraniczny Augustów został objęty walkami już w pierwszym dniu wojny. Początkowo ciężar niemieckiego natarcia przyjęły na siebie strażnice 86. oddziału wojsk ochrony pogranicza. Wkrótce po rozpoczęciu działań wojennych dowódca oddziału, mjr G. K. Zdornoj, wydał rozkaz wymordowania wszystkich więźniów przetrzymywanych na posesji Zarządu Wodnego.

       W tym czasie w celach aresztu przebywało 39 więźniów. Początkowo oprawcy planowali rozstrzelać ich pojedynczo przed budynkiem aresztu. W ten sposób zginęła pierwsza ofiara, Bronisław Guzik. Po jego zamordowaniu „pogranicznicy” postanowili jednak przyspieszyć likwidację więźniów. Idąc od celi do celi, otwierali drzwi i strzelali do bezbronnych ofiar. Nie oszczędzili nawet więźnia uważanego powszechnie za konfidenta. Po zakończeniu masakry żołnierze zamknęli areszt i wycofali się z posesji. Z powodu pośpiechu uszło jednak ich uwadze, że w celach pozostało kilku żywych więźniów (niektórzy byli ranni).

        W gronie ofiar znalazł się dziesięcioletni Marian Jurewicz, którego zatrzymano pod zarzutem nielegalnego przekroczenia granicy. Zabito także co najmniej dwie kobiety. 

        Była to jedna z wielu tzw. masakr więziennych, dokonanych przez sowiecki aparat bezpieczeństwa w lecie 1941 roku, w więzieniach i aresztach na Kresach Wschodnich zamordowano od 20 tys. do 30 tys. osób.

Mord na więźniach augustowskiego aresztu był bezprawny nawet w świetle sowieckiego prawa, gdyż żadna z ofiar nie została wcześniej osądzona. Co więcej, dopiero 24 czerwca ludowy komisarz spraw wewnętrznych Ławrientij Beria wydał obwodowym urzędom NKGB rozkaz rozstrzelania wszystkich więźniów politycznych przetrzymywanych w zachodnich obwodach ZSRR, których ewakuacja w głąb kraju była niemożliwa.

Zdj. Głaz i tablica upamiętniające zamordowanych więźniów.

#Polishholokaust #WW2 #WorldWarTwo #sowieckieZbrodnie #NKWD #SovietInvasion #ArmiaCzerwona #komunizm #NewerForget #RedArmy #JewishNKWD #Jewishmurdered