Tajna Organizacja Wojskowa "Gryf Pomorski" (TOW "Gryf Pomorski") – polska wojskowo-cywilna organizacja konspiracyjna o charakterze katolickim, działająca na Pomorzu i w części Prus Wschodnich w okresie od poł. 1941 r. do końca marca 1945r.
TOW "Gryf Pomorski" została utworzona 7 lipca 1941 r. podczas tajnego spotkania w Czarnej Dąbrowie koło Bytowa w zabudowaniach lokalnego rolnika Bolesława Żmudy Trzebiatowskiego. Uczestniczyli w nim przedstawiciele 3 organizacji podziemnych: Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Kaszubski" por. rez. Józefa Dambka ps. "Adam", "Kil", "Lech", Wojskowej Organizacji Niepodległościowej ppłk. rez. księdza Józefa Wryczy ps. "Rawycz", "Delta" oraz grupy braci Józefa Kulasa i Leona Kulasa ps. "Zawisza".
Zgodnie z deklaracją ideową TOW "Gryf Pomorski" miała mieć charakter katolicki, ponadpartyjny, wojskowy. Jej celem była pomoc polskiej ludności Pomorza i przygotowanie wystąpienia zbrojnego w połączeniu z desantem polskich wojsk z Zachodu przewidzianego na okres załamania się Rzeszy Niemieckiej. Deklarowano podporządkowanie się Polskiemu Rządowi na Uchodźstwie i Najwyższemu Wodzowi z zachowaniem jednak niezależności.
TOW "Gryf Pomorski" utrzymywała w terenie ok. 35 grup leśnych i oddziałów partyzanckich (ogółem liczących ok. 450-500 ludzi). Ich schronieniem i baza wypadowymi było ok. 20 bunkrów i schronów leśnych rozsianych po lasach i wielu wsiach. Oprócz tego prowadzono w nich także szkolenie wojskowe, przechowywano zdobytą broń i inne wyposażenie wojskowe. Gryfowcy przeprowadzili ponad 100 akcji zbrojnych, m.in. zaatakowali 7 czerwca 1943 r. niemieckie lotnisko w Rumi, a 21 listopada tego roku szkoleniowe lotnisko wojskowe w Strzebielinie, uszkadzając samoloty i zdobywając broń.
Bieżąca działalność koncentrowała się na akcjach charytatywnych, m.in. pomocy materialnej dla rodzin zatrzymanych i uwięzionych, walce o zachowanie życia religijnego i języka ojczystego, legalizacji (podrabianiu dokumentów), likwidacji zdrajców i zbrodniarzy, samoobronie, pracy informacyjno-propagandowej. Prowadzono też działalność wywiadowczą i kontrwywiadowczą w celu rozpoznania sił niemieckich na Pomorzu, infrastruktury i dyslokacji jednostek w portach i stoczniach, zakładów zbrojeniowych. Współdziałano z ZWZ-AK i innymi organizacjami pomorskimi, a także strukturami Polskiego Państwa Podziemnego, m.in. uprzedzano o akcjach przeciwpartyzanckich i wysiedleńczych, przekazywano informacje o zbrodniarzach hitlerowskich, zabezpieczano różne akcje zbrojne i sabotażowo-dywersyjne. TOW "Gryf Pomorski" mocno współpracowała z sieciami wywiadowczymi AK krypt. "Lombard" i "Bałtyk". Gryf Pomorski odegrał duże znaczenie w akcji wywiadu Armii Krajowej pod kryptonimem "Synteza", która miała na celu zlokalizowanie i rozpoznanie technologii produkcji benzyny syntetycznej w fabryce Hydriewerke Politz (Police k. Szczecina).
Po wkroczeniu na Pomorze Sowietów,na mocy rozkazu likwidacyjnego TOW "Gryf Pomorski" ostatni przywódca A. Westphal nakazał składanie broni, ujawnianie się oraz wstępowanie do LWP i MO członków organizacji. Prawdopodobnie było to powodowane obawami przed represjami komunistycznych władz wobec zdziesiątkowanych szeregów organizacji lub próbą infiltracji komunistycznego aparatu represji. Pomimo tego od pierwszych dni wyzwolenia Pomorza rozpoczął się terror, szykany i długoletnie prześladowania gryfowców przez Urząd Bezpieczeństwa i NKWD. Pod pretekstem antysowietyzmu, współpracy z AK, Mieczem i Pługiem, a nawet Niemcami, wielu członków TOW "Gryf Pomorski" aresztowano, przesłuchiwano i więziono bez sądów. Część zamordowano, jak byłego komendanta naczelnego G. Wojewskiego. Licznych partyzantów wysłano wraz z Niemcami do Sowieckiej Rosji do łagrów, np. braci Franciszka, Jana, Marcelego i Teofila Knutów, czy archiwistę i kronikarza organizacji J. Gończa. W represjach komunistyczne władze wykorzystywały nawet dawnych agentów Gestapo, jak Jana Kaszubowskiego vel Hansa Kessnera. 10 sierpnia 1947 r. 117 byłych członków TOW "Gryf Pomorski" wysłało protest do Ministerstwa Sprawiedliwości, Prokuratury Generalnej WP oraz Zarządu Głównego Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Wolność i Niepodległość przeciwko represjom, ale nic nie uzyskano.
Po zakończeniu działalności działań Gryfa prowadziły na tym terenie aktywną działalność zbrojną oddziały mjr Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki".
To mało znana historia walki Narodu Polskiego z okupantami Rzeczpospolitej.
Wieczna Chwała Polskim Bohaterom!!!
Post Historia Wczoraj i dziś.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
#PolishHolokaust